Odalaşmak İsteyen Psikologlar Facebook Grubu (OİP),
Psikologların Proleterleşmesi ve Federasyona Dair Düşünceler
Baran Gürsel*
*Toplumsal Dayanışma için Psikologlar Derneği (TODAP) üyesi
Bu metin, psikologlar ve psikoloji öğrencileri arasında bugünlerde sıkça tartışıldığı gözlemlenen birkaç konudan yola çıkarak bazı önermelerde bulunmak amacıyla yazılmıştır.Metin esas olarak Odalaşmak İsteyen Psikologlar Facebook Grubu (OİP) pratiğinin değerlendirilmesi üzerinden, psikologların örgütlenmesine dair önem taşıyan bazı konuları tartışmaya açmayı hedeflemektedir. Burada ele alınan tespitlerin bazılarının daha detaylı bir şekilde temellendirilmeye, bazılarının da buna ek olarak düzenli bir gözlemlenme sürecine ihtiyaç duyduğu açıktır. Bununla birlikte, bu zorunlu uğraşlar, güncel meselelere dair bazı fikirleri daha hızlı ifade etmek için şimdilik ertelenecektir.
Metinde, Odalaşmak İsteyen Psikologlar Facebook Grubu’na dair değerlendirmelere, bununla bağlantılı olarak, meslek yasası talebi ve meslek örgütünün işlevine dair bazı önerilere ve alanda bir federasyon kurma meselesine dair görüşlere yer verilecektir. Böyle bir değerlendirme, beraberinde psikologların (meslek ve emeğinin) nasıl bir dönüşüm süreci içinde bulunduğu ve bu dönüşen özellikleriyle toplumsal ilişkilerin nasıl bir parçası olduğu sorularını getirmektedir. Bu yazının konu özelinde temel bir varsayımı şudur: Psikologların örgütlenmesi ve oluşturacağı taleplere dair sorular ancak, psikologların mesleklerinin ve emeklerinin nasıl bir toplumsal dönüşüm sürecinde olduğu üzerine düşünülerek, bütünlüklü bir şekilde cevaplanabilir. Aynı zamanda, ancak böyle bir değerlendirme sürecinin ürünü olarak ortaya çıkan çeşitli cevaplar (ya da yeni sorular) anlamlı ve uzun vadeli bir mücadele pratiğinin temelini oluşturabilir. Bunun için burada eleştiri konusu yapılacak olan OİP pratiğinden yola çıkarak, meslek yasası ve meslek örgütü konularını bu sorularla ve olası yanıtlarla ilişkileri içinde ele alacağız. Son olarak da federasyon meselesi pratik ve yöntemsel kaygılar çerçevesinde, bu konuya dair merkezi önemde soru ve sorunları yazılı olarak kayıt altına almak için bahis konusu yapılacaktır.
OİP’nin hem kendi içindeki hem de dışarıya dönük -eğer bir iç ve dış varsayılabilirseiletişim ve ilişkisinde acilen sorunsallaştırılması gereken ilişki kurma biçimleri ve üslup sorunları göze çarpmaktadır. Metnin vurgularının arka planda kalması olasılığından kaçınmak için, burada bu sorunlara değinilmeyecektir. Bununla birlikte, kişilerin sorumlulukları ellerinden alınmadığı ve bu tutum ve davranışların daha geniş kültürel sistemlerle ilişkileri yadsınmadığı sürece, bu olumsuzluklar, grubun genel sorun ve eksikleriyle de ilişki içinde
düşünülebilir.
Burada yapılacak olan tartışmanın, alandaki (kendi içinde bulunduklarımız dâhil) hareketleri değerlendirirken kullanabileceğimiz, kişileri ve kişileştirmeleri aşan, toplumsal süreç, koşul ve öznelere yer açan bir yöntem sunmasını ve alandaki pratikleri de besleyecek ve temele oturtacak fikirler oluşturma konusunda yapılan başlangıçlardan biri olmasını arzuluyorum.
OİP, Meslek Yasası Talebi ve Meslek Örgütü Meseleleri
Bu grup, birçok tartışma ve paylaşım ağından farklı olarak, ilk zamanlarında, Facebook grubuna üye olan kişi sayısının çokluğu ve bu kişilerin yüksek motivasyonları sebebiyle dikkat çekmiştir. Bu yönleri nedeniyle, birçok psikolog ve psikoloji öğrencisi yüzünü buraya dönmüştür. Grup, temel bir meslek yasası ve meslek odası talebi üzerinden bir iletişim ağı şeklinde oluşmuştur. Şu an ise en hareketli halinden uzaklaşmıştır ve grup artık, zaman zaman dernekleşmeyi de konuşan, çeşitli illerde toplantı çağrıları yapan, bazı değişikliklere göre kolayca fikir değiştiren belli bir kesiminin bazı söz ve davranışlarıyla gündeme gelmektedir. Hareketin ilk halinin birçok kişi için dikkat çekici olduğu açıksa da, şu anki haliyle önceki heyecan ve sayısal gücünü geride bıraktığı da açıktır. Hızla gelişmiş ve şu an için sönmüş gözüken bu sürecin değerlendirmesini yapmak, OİP gibi haraketlilikler ve çoğu zaman sürekli bir değişim ve dönüşüme işaret etmeyen dalgalanmalara nasıl bakacağımız ve hangi düşüncelere etrafında bu hareketliliklerle ilişkileneceğimizi belirlemek açısından önemlidir.
OİP, yukarıda da belirtildiği gibi soyut (ama soyutlanmış değil) bir meslek yasası ve meslek odası talebiyle ve aslında sadece bu talepler temelinde bir araya gelmiştir. Grubun bunun ötesinde kimi ilkeler belirleme gayreti de olmuş ama bu ilkeler grup içerisinde daha sonradan ortaya çıkmıştır. Bunların üzerinde belli bir yöntemle uzlaşma sağlandığı ise söylemek mümkün değildir. Hareketliliğin büyüsünü kaybettiği, büyük ölçüde durulduğu ve şu an aktif olan grubun, önceki gruplaşma deneyimi ile arasında sadece teknik bir süreklilik (aynı facebook grubuna üye olma) iddia edebilecek nitelikte olduğu düşünüldüğünde şimdi öne sürülmekte olan ilke ve talepler de, OİP grubunu bir araya getiren ortaklaşmalar arasında sayılamaz. Buradaki tartışmanın dışında tutulacak ilkeler –ki eğer bunlar tartışmamız içerisine konulmak istenirse yeri rahatça bulunabilir, metin bunlarla birlikte de okunabilir- alanda sıkça dile getirilen ve yaygın kabul gördüğü düşünülen kimi taleplerin yan yana konan gereklilik ifadelerinden oluşmaktadır: meslek eğitimi ticarileşmemeli, kaybedilen haklar kazanılmalı, lisans mezunu psikolog unvanını almalı, vb.
Sunduğumuz nedenlerden ötürü burada meslek yasası talebini temel örnek olarak alırsak, hâlihazırda geniş bir şekilde kabul gören bu talebi savunmakta ne sorun olabilir ki? Talepleri savunmakta tek başına bir sorun yoktur. Bununla birlikte talepleri saf “doğrular” olarak ele almak da mümkün değildir; nereye koysanız insanları etrafında toplayan ve kendini anlatan en “doğrular”. Burada kastedilen şudur: Bir talep belli bir tartışma bütününün ve mücadelenin ürünüdür. Bu da, onun temellendirilmesinde kullanılan birçok argümanın bir araya geldiği bir sürecin varlığına işaret etmektedir. Bununla birlikte, bu süreçler ve argümanlar, onları üreten grupların akıl yürütme yöntemlerine ve önkabullerine göre değişmektedir. O talep öne sürüldüğünde, onu yaratan öznenin izleriyle birlikte ifade edilir ve bu izler, talepten ayrılamayacağı için, onun ikna kabiliyetinin büyük kısmını da taşırlar. Yani, herhangi bir önkabuller ve ilkeler bütünü etrafında öne sürülmemiş bir meslek yasası talebi, anlatılmak istenenin sadece bir görüntüsüdür. Neden ve nasıl kurulduğu belli edilmeyen bu görüntü psikolog ve psikoloji öğrencilerini sürekli ve ilkeli bir mücadeleye çağırma potansiyelini tek başına taşımaz. Bununla birlikte bu özelliği onu kolayca (risk almadan) uğranıp kaçılan bir deneyim durağı, bir anlamda geçici olarak beliren bir tüketim nesnesi yapar. Hele, alanda farklı düşünme biçimleri ve mücadelelerin bu talebin altını farklı şekillerde doldurduğuhatırlanırsa, kişilere asıl hitap etmeye yönelen sözün bütünlüğü ve mantıksal temeli oldukça önemlidir. Bir hele daha eklemek gerekirse; hele, bu talep günler ve aylarla (belki de yıllar) politik ve kalıcılığı hedeflenen temellendirmeler daha da önemli hale gelmektedir.
OİP de bu talebi en saf haliyle dile getirmekte, bu taleple insanları bir gruba çağırmakta, bu talebi daha kalabalık bir şekilde ve farklı yöntemlerle ama yukarıda bahsedilen niteliği bozulmadan dile getirmeyi önemektedir. Talepler, altının nasıl doldurulacağı üzerine düşünülmediğinde ya da kendini kendiyle temellendiren önermelerle sunulduğunda (Bağımsız
bir meslek yasamız olmalıdır çünkü bağımsız bir meslek yasasına ihtiyacımız var.); bunlar, insanları, yeni fikirlerin üretilmesine vesile olacak fikirsel bir temeli tartışmaya davet etmediğinde popülist sloganların ötesine geçememektedir. Aynı zamanda Türkiye’de 30’u aşkın senedir dile getirilen ve hakkında mücadele yürütülen bir talebi tekrar dile getirmenin ve sadece bu tekrarlama işinin nitel bir birikim, kazanımlar yaratacak bir birikim yaratacağını söylemek gerçekçi gözükmemektedir. Meslek yasası talebi, içeriği ve biçimiyle alanda farklı şekillerde tartışılmış ve tartışılıyordur. Bu nedenle, alanda eğer bir boşluk ya da boşluklar varsa, bunların, meslek yasası talebinin ya da diğer taleplerin yeterince dillendirilmemesinden kaynaklandığını savunmak, altı ciddi anlamda doldurulmaya muhtaçtır bir önermedir.
Belki de OİP’de, tam da şu an yaşanan sönmenin sebebini burada bulabiliriz. Nicelikle paralel büyüyen bir nitel birikim yaratılamamasına katkıda bulunan en temel etmenler, alandaki asıl ihtiyaç ve boşlukların tespit edilmesi için zaman harcanmamış ve de meslek yasasının nitelikli bir talep haline dönüştürülmemiş olmasıdır. Çok hızlı bir kalabalıklaşmaya, kişilerin fikirleri ile birikimlerin birleşebilmesinin eşlik etmesi için bu örnekte denenenden farklı çaba ve yorumlar gerekir. Yine de bunlardan, bunlar olsaydı, hareketin nitelikli ve sürekli bir hale geleceği anlamı çıkmaz.
Gruba atfettiğimiz temellendirmeme ve üzerine düşünmeme eğilimlerini en çok görünmez hale getiren yaşanan hızlı sayısal büyüme ve hızla artan heyecandır. Bu konu elbette bunun tam da Gezi Direnişi üstüne gelmesi çerçevesinde de ele alınmalıdır. Bununla birlikte, bu yazı için konumuzu dar tutmak daha verimli olacaktır. Daha dar bir çerçevede, cevap aranması gereken bir soru şudur: Kişilerin OİP’te geçici olarak izdüşümüne rastlanan bu heyecanı, bir araya gelme ihtiyacı ve öfkesi nereden çıktı? Bunu tekil ve parçalı taleplere döndürmeden önce kavramaya çalışmalıyız.
Kapitalizmin neoliberal politikalar eşliğinde kendini yenilediği son 30-40 yıllık dönem ve de psikologların çalışma ve yaşama koşullarının daha hızlı bir şekilde değiştiği son 10-15 yıllık dönemin özellikleri, alanda farklı grupların oluşması, psikologların “eyleme geçmeye” başlamasını açıklamamız için bize temel oluşturabilir. Toplumun büyük kesimlerini etkileyen, diğer meslek alanlarında da yaşanan proleterleşme süreci psikologluk alanında da yaşanmaktadır. Bu süreç birçok değişim ve dönüşümün taşıyıcısıdır: çalışmaya ve sermayeye daha çok bağımlı hale gelme, güvencesizleşme, emeğin değerinin düşmesi, iş üzerinde daha az kontrole sahip olma, alanda çalışan insan sayısının ve rekabetin artması ve vasıfsızlaşma. Bunlar psikologların büyük çoğunluğu tarafından deneyimlenmekte, henüz bu aşamada bu sürece karşı bir şekilde güvencesini koruyan kesimin çoğu ise bunun tehlikesini hissetmektedir. Bu sürecin bir parçası, birazdan bahsedeceğimiz bir konu olarak meslek içinde yaşanan sınıfsal ayrışmadır.
Bu bağlamda, OİP, farkında olmadan, geçici bir süre için psikologların ve psikoloji öğrencilerinin bu deneyimleri üzerinde yükselmiş ve büyümüş gözükmektedir. Yukarıda da değindiğimiz gibi, alandaki boşluklara ve taleplere olan bakışta gözlenebildiği gibi, grup bu temel deneyimi kavrama ve kavramsallaştırmayla uğraşmamıştır. Sadece bu deneyimin yarattığı motivasyon geçici gruba şu an için geçici bir yakıt olmuştur. Bununla birlikte, bu deneyimlerle ilişkiye geçmeyen ve tam da bu yüzden taleplerin görüntüleriyle meşgul olan bir grup olarak kalmıştır.
Aslında bunu söylemekle meslek yasası talebinin (nezdinde grubun tüm taleplerinin) altının doldurulması ihtiyacına tekrar dönmüş oluyoruz. Meslek yasası talebinin altı boş kaldığında sadece eksik bir kavrayış yaratılmış olunmuyor; aynı zamanda insanların (hepimizin) heyecanına bırakılan ve süreklilik deneyimimize hitap etmeyen sözler ve eylemler üretilmiş oluyor. Meslek yasası talebinin altının nasıl doldurulabileceği, psikologların içinde bulunduğu bu süreç ile yakından ilgilidir ve de bu süreçte edinilen deneyimler meslek yasasının – çoğunlukta alandaki diğer yasa yaklaşımlarından da nasıl farklılaşıldığını imleyen- içeriğini kurmalıdır.
Yukarıda bahsedilen ve detaylı tartışmaya ihtiyaç duyan değişim ve dönüşüm sürecinin psikologların deneyimlerini ve gruplaşma süreçlerini etkilediğini varsaymamızın bir anlamı daha vardır: Psikologlar kendi aralarında da sınıfsal olarak ayrışmıştır, bu ayrışma da hızla devam etmektedir. Özellikle genç ve yeni mezun psikologlar, hızla proleterleşen kesime iyi bir örnek teşkil etmektedir. Geçici güvencesiz işler, düşük maaşlar, yapılan işin vasıfsızlığı, işin üretilme süreci ve sunulan hizmet üzerinde kontrol sahibi olmama (özel sektörde ya da kamuda) bu sınıflaşmayı yaratan ortak deneyimlerdir. Öte uçta ise az sayıda burjuva psikolog yer almaktadır. Metnin yazarının da iddiası odur ki, sınıflaşma dinamikleri açısından ele alınması en çok önem taşıyan kesimler sermaye sınıfıyla kolayca özdeşlik kuran, küçük burjuva psikologlar ve çelişkili orta sınıf konumundaki psikologların üst kesimleridir. Elbette bu gruplar arasında ortak kalan özellikler vardır ama sınıf çıkarlarının git gide farklılaşması önemli bir belirleyiciliğe sahiptir. Bu “orta” konumların nasıl sınıflaşacağı meselesi, hangi sınıfsal konumla özdeşlik kuracağı tartışması ise burada değinilemeyecek kadar çetrefilli gözükmektedir. (Bu konudaki rolüne dair, psikolojinin ideolojisinin rolüne özellikle bakmak işe yarayabilir. Aynı zamanda bu konuları düşünürken “sınıfsal konum” ile “sınıf” kavramlarının farklı kavramlar olduğu her zaman akılda tutulmalıdır.)
Süreci bu şekilde kavramsallaştırmanın ve de bu ayrımlaşmayı kavramanın alanda uzun süredir kültürel ve pratik hakimiyete sahip olan Türk Psikologlar Derneği’ne (TPD) yönelen gruplaşmış (bazen kurumlaşmış) tepkileri bir anlam çerçevesine oturtmamızı kolaylaştıracağını düşünebiliriz. Dernek, psikologların proleterleşmesine sürecine tepkisel yaklaşmış, yukarıda bahsedilen çelişkili sınıfsal konumların ve küçük burjuva konumların burjuvalaşmasıyla politikasını proleter psikologların çıkarının zıttı bir yöne çevirmiştir. Bu ayrım geleceksizleştiğini, tabiiyetin arttığını, hayat şartlarını zorlaştığını hisseden kesimler tarafından hissedilmiş, savunulan politikaların aleyhte oluşu görülmüş ve derneğe yönelik tepkiler somutlaşma imkanını böyle bir ortamda bulmuştur.
Temel tartışma konumuz olan OİP’e döndüğümüzde, grubun bu ayrımlaşmayı göz ardı ederek bir araya gelmesi ve de “tüm psikologların” ortak çıkarı olduğu iddia edilen bir psikolog meslek yasası talebi, psikologların deneyimini kavramsallaştırmasını ve kavramasını engellemektedir. Bu hitap edememe hali grubun devamlılığını etkileyen başka bir unsur olarak düşünülebilir. Bu bağlamda, aslında öyle olmadığı halde, psikologlardan ortak çıkar sahibi tek bir kategori olarak bahsetmek ve bunun devamı olarak içeriğinin ne olduğu ve nasıl hayata geçeceği tartışılmayan soyut bir meslek yasası talebine yaslanmak tartışmaları kısırlaştırmaktadır. Bu ortak olmama hali aslında birçok defa ortaya kendini belli etmiştir. Eğitim, sertifika, yeterlik, unvan, çalışma hakkı, güvence gibi birçok konuda yapılan tartışmalarda –ki bu tartışmaların bazıları, bazı gruplar açısından tartışma konusu bile değildir-, alanda çalışan kurumlar arasındaki uyuşmazlıklarda bu ayrımın belirgin hale geldiği düşünülebilir.
Buraya kadar, Odalaşmak İsteyen Psikologlar Facebook Grubu’nun (OİP) hareketlenme ve sönmesine temel teşkil edebilecek unsurlardan bahsederken, aslında, psikologların proleterleşme sürecini konu edindik ve buna dair argümanlar ortaya attık. Bunlardan yola çıkarak, bir meslek örgütünden ne anlayabileceğimizi düşünerek, bu tartışmamızı sonlandıralım.
Yukarıda öne sürülen şudur: “Tüm psikologlar”ı temsil etme, “tüm psikologlar”ın çıkarlarını savunma gibi iddialara sahip, altı güncel tartışma ve fikirlerle doldurulmamış meslek yasası talebi, psikologlara ve psikoloji öğrencilerine ve hayatın gerçek işleyişine denk düşmekten uzaktır. Psikologu, tek bir çıkar grubu olarak algılamak, sınıfsız bir dünya ya da sınıflaşmaların öneminin göz ardı edilebileceğini düşünen bir tarih algısına yaslanmanın yanı sıra, mesleklerin “ayrıcalıklı” bir konuma sahip olduğu bir dünyaya hem referans vermekte hem de ona özlem barındırmaktadır. Bununla birlikte bizim tartıştığımız iddialar da, psikologların ve psikolojinin oluşturduğu ortaklıklarını değersizleştirmek ya da onları görmezden gelmek üzerine kurulu değildir. Bu ortaklıklarda hayatta kalan ve eleştirilerek hayatta tutulması gereken birçok unsur olduğu aşikardır ama şu an için bu hatırlatmayı yapmak bu yazı için yeterli sayılmalıdır. Burada bahsedilen farklılaşma sınıf eksenindedir. Sınıf ekseninde ortaklık bozulmuştur. Bu kırılmanın, meslek hakkı ekseninde bir ayrışma yaratmaması olası değildir ve sınıf ekseni, temel taleplerin belirlenmesinin önemli bir unsurudur.
Değindiğimiz gibi, farklı sınıf deneyimleri çerçevesinde farklı sınıflaşmalar yaşanması ve de sınıfsal çıkarların farklılaşması, psikolog meslek örgütünün bazı temel işlevlerini, meslektaşların görece daha yakın (belki aynı) çıkarlara sahip olduğunun düşünüldüğü bir zaman ve mekandakinden farklı kılar. Meslek mücadelesinin ve meslek örgütü anlayışımızın 30-40 yıl ya da daha doğrusu 100 yıl öncesindeki gibi olması demek, toplumsal ilişkilerde aradan geçen içinde yaşanan birçok değişimi görmezden gelmek demektir. Benzer şekilde, meslek örgütü anlayışımıza referans olarak aldığımız ülkelerin farklı tarihselliklerini hesaba katmamak da, meslek mücadelesini eksik bırakacak etkenler arasında sayılabilir. Emeğin ve mesleğin içinde bulunduğu değişim ve dönüşüm süreçlerini ve de sınıf çelişkilerinin psikologlar ve meslek mücadelesi üzerindeki etkisini görmezden gelmenin alanımızda iki yolu vardır. Bunlardan biri açıkça proleterleşmeye karşı bir tepki oluşturmak, proleterleşen psikologların ve geleceğin proleteri öğrenci psikologların yaşamlarını çeşitli uygulamalarla zorlaştırmak, mesleki alanı “sterilleştirmeye” ve “sertifikalandırmaya” çalışmak, burjuva sınıf çıkarlarına, “mesleği korumak” iddiasıyla sahip çıkmaktır. Bu yol TPD tarafından büyük ölçüde benimsenmiştir. Diğer yol ise psikologların çoğunluğunun lehine olan talepleri altlarını doldurmadan, başka bir anlamıyla sınıfsallığı onların altından çekip alarak sunmaktır. Elbette bu, o taleplerin de lehte olma niteliğinin altını hızla oyar. Bu yolu da OİP’nin seçmiş olduğu gözlemlenmektedir.
Burada, farklı anlaşılmaları mümkün olduğunca engellemek adına şunun hatırlatılmasına gerek duyulmaktadır. TPD’nin bazı tutumları genelleştirilerek yapılan tartışma, sınıf ekseninden yapılan ve bu yazı özelinde sadece öyle tutulması hedeflenen bir tartışmadır. Bununla birlikte birincisi, elbette bu ara sıra değinmeler, bütünlüklü bir değerlendirmenin yerini tutamaz. İkincisi, burada yapılan benimsenen hat çerçevesinde yapılan soyutlama ve idealleştirmelerdir. Bu da demektir ki bazı tutum ve özellikler tartışmanın bütünlüğü açısından ön plana çıkartılmakta, bunlarla çelişen örnekler var olmakla birlikte, sınıf çelişkisi denildiğinde belirleyici olanın burada bahsi geçen politikalar ve konum alışlar olduğu düşünülmektedir. Üçüncüsü, burada yapılan değerlendirmeler, psikolog tarafından sunulan hizmetin ve psikologun aldığı eğitimin niteliğinin geliştirilmesi ve dönüştürülmesi ihtiyacına karşı bir tutumla yapılmamaktadır. Kısaca konu edilen, bu ihtiyaçların TPD özelinde yapılma yöntemi ve bunun için kullanılan akıl yürütmelerdir. Bu metinde, kim psikolojik hizmet sunabilir, kim bunu daha iyi sunabilir, psikoloji eğitimi nasıl olmalıdır, kim hangi unvanı kullanmalıdır, gibi soruların cevapları aranmamalıdır.
Bu metinde, OİP hareketliliğinin kısa bir değerlendirilmesi ve eleştirisi üzerinden alanda sıkça karşımıza çıkan, meslek örgütü ve mesleki talepler kavramlarından üretilen sorulara sınıf eksenli cevaplar üretebilmemiz için ortak bir dile giriş denemesi yapıldı. Elbette öne sürdüğümüz önermeler, her soyutlama çabası gibi yeri geldiğinde değişebilir, yenilenebilir veya ortadan kaldırılabilir. Karşılıklı ve verimli tartışmaların önünü açtığı ölçüde her ihtimal kabul dahilinde olmalıdır. Önemli olan ortak ve kullanılabilir bir mücadele dilinin
oluşturulmasıdır.
EK:
Federasyon Kurmaya Dair
Bu bölüm pratik ve yöntemsel kaygılardan müteşekkil ek bir bölüm olarak görülebilir. Bu bölümün bu yazı içerisinde yer almasının sebebi, OİP içerisinde bu aralar aktif olan grubun, bu tartışmayı yeniden canlandırmaya dönük hedefi ve de OİP’e dair yukarıda yapılan tespitlerin bu tartışmanın yapılma biçimine de uygulanabileceğinin düşünülmesidir. Aynı zamanda bu ek bir bölüm olarak adlandırılmıştır çünkü üslubu yönünden metnin geri kalanından farklıdır.
Burada soru şudur: Psikologların meslek ve emek mücadelesi için bu aşamada bir federasyon kurmak gerekli midir?
Öncelikle, yasal olarak federasyon kurmak için en az 5 dernek gerekir ve alanda şu an 5 dernek yoktur. Diyelim federasyon için başka dernekler kuruldu. Bu durumda da bunların ölü dernekler olacağı düşünülebilir ve bunların nasıl işletileceği de ciddi bir muammadır. Teknik amaçla dernek kurulsa bile derneğin birçok sorumluluğu olacak ve o işleri düzenli olarak öyürütmeyi üstlenebilecek insan bulmak epey zor olacaktır.
İkincisi, görüldüğü kadarıyla alandaki dernekleri kendi işleyişlerini özellikle rahat bir şekilde yürüttükleri, her süreci aynı yeterlilikle yürüttükleri söylenemez. Bu durumda, bir araya gelecek derneklerin bir federasyon yönetecek yetkinliğe sahip olunduğunu düşünmek değildir. Becerikli bir şekilde yönetilmeyecek, altındaki derneklerin yavaşlığını katlayarak kendisine
kopyalayacak bir federasyonun alana faydalı olacağı epey şüphelidir.
Üçüncüsü, var olan derneklerle birlikte OİP’nin çeşitli dernekler kurması teknik olarak mümkün olsa da belli ortaklıklar yaratmamış bu grubun sürekliliği ve niteliği sağlanacak bir dernek ya da dernekler kurması kolay gözükmemektedir. Aynı zamanda üalandaki derneklerden farklı olarak bu derneğin işlevinin ne olacağı da tartışma konusudur. Bu sorular, OİP’nin alandaki boşlukları tespit etmeme ve yapılan işleri temellendirmeme eğilimleriyle birlikte değerlendirilmelidir.
Dördüncüsü şu ki, eğer federasyon adın altında yeni bir örgüt kurmak mantıklı görülseydi bile, bunun için ortaklaşılan amaçların neler olduğu sorusu cevaplaması bir hayli güç bir sorudur. Psikologların sınıfsal ayrışmaları, alandaki dernekleri farklı sınıfsal çıkarlar savunur halde ikiye bölmüştür. Buna ek olarak, ortak bir amaç olarak öne sürülebilecek meslek yasası talebinin de farklı yerlerden farklı şekillerde temellendirilebileceğine dair bir akıl yürütmeyi yukarıda yaptık. Bu nedenlerden dolayı ortak bir amaç belirlemek, somut durum bunu dayatmadığı için oldukça uzak gözükmektedir. Zaten bir örgüt için temel bir ortaklaşmanın örgüt kurma önerisinden önce gelmesi, önce örgüt kurma fikrinin gelip sonra bunun sebebini oluşturmaya uğraşmaktan daha verimli bir yöntemdir.
Son olarak da şu söylenebilir. Hangi ihtiyaçların bizi federasyon kurmaya ittiği açık değildir. Bu açık olmama hali, kendini hıza kaptırıp ne yaptığını düşünmeme halinin bir ifadesidir. Önerilerin biçimler üzerinden yapmak, önce yapılması gereken tartışma ve temellendirme işlerinin yapılmamasına sebep olmaktadır. Federasyon biçiminin, fiziksel bir araya gelişten başka ne sağlayacağı bilinmemektedir. Hatta tartışma ve uzlaşma olmadan bu fiziksel bir araya gelişin zaten gerçekleşmeyeceği de açıktır. Önemli olan, hedefleri netleştirmektir ki biçimsel öneriler, farklı bir araya gelme önerileri bundan sonra gelecektir. O zaman tartışmanın da bir zemini olacaktır. İstenen, geçici ve temeli belli olmayan ortaklıklar arayıp elimizde işlemeyen ama yükü çok olan örgütlerle ortada kalmak değilse, bu önerinin tartışılması için başka yöntemlerin kullanılması, hedef tartışmasının daha geniş ve detaylı yapılması elzem görünmektedir.