Toplumsal Dayanışma için Psikologlar Derneği (TODAP)
Psikoloji Lisans Eğitimleri Üzerine Öğrenci Forumları
4. Buluşma-Mersin Raporu
21.04.2015
Türkiye'deki psikoloji lisans eğitimini değerlendirmek, eksik yanlarını tartışmak ve bunlara yönelik öneriler getirmek üzere çağrıcılığını Toplumsal Dayanışma İçin Psikologlar Derneği (TODAP) olarak yaptığımız öğrenci forumu için Mersin Üniversitesi’ inde; Çağ Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Toros Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Türk Psikoloji Öğrencileri Çalışma Grubu (TPÖÇG), Psikoloji Öğrencileri Meslek Yasası Platformu (PÖMYAP), Türk Psikologlar Derneği (TPD) ve çalışan TODAP’ lı arkadaşlarımızla bir araya geldik.
1) Psikolojiye Yönelik Algı
- Genel algı psikoloji bölümünde okuyan öğrencilerin meslekte tam olarak ne yaptıklarıyla ilgili bir karmaşadan oluşmakta. Psikiyatri, PDR ve Psikoloji üçgeninin net olmaması bu karmaşaya neden olmakta.
- Psikiyatri alanı ile karıştırılmamızın (ilaç yazma, doktor musunuz? vs.) psikologlar ve psikoloji öğrencileri olarak hoşumuza gidip gitmediği konusunda özeleştirimizi yaptık.
- Psikoloji bölümünün geniş bir tanıtımı yapılarak bu karmaşıklığın giderilebileceği ve kolaylıklarının/zorluklarının, psikolojinin farklı alt dalları da barındırdığının, sadece klinik psikolojiden ibaret olmadığının üzerine konuştuk.
- . Dershanelerin ve sınava girecek öğrencilere meslek seçme hakkında danışmanlık eden bireylerin bu konuda gerekli özeni göstermediğini, öğrencilerin mezun olduktan sonra daha fazla para kazanmak için psikoloji bölümünü seçtiklerini konuştuk.
- “Peki tanıtımı nasıl yapacağız?” üzerine tartıştık. Bu algının yıkılması için psikoloji öğrencileri olarak mesleğimizi tanıtmak adı altında çalışmalar yürütebileceğimizi konuştuk. Dershanelere, etüt merkezlerine, liselere ve üniversitelerin psikoloji bölümlerinin hazırlık gruplarına gönüllü ekiplerin gidip mesleğimizi detaylı bir şekilde tanıtabileceğine karar verdik.
- Tanıtım konusundaki başka bir öneri ise sosyal medya yolu ile daha fazla kitleye ulaşılarak mesleğimizi tanıtabileceğimiz oldu.
- Alanımızda ilgili bir web sitesi oluşturarak bu platform aracılığıyla internetteki bilgi kirliliğini önlemeyi başka bir alternatif yol olarak düşündük.
- Geniş çaplı bir kılavuz oluşturularak üniversitelerin psikoloji bölümlerinde yer alan dersler, akademik kadro, derslerin içerikleri gibi konulara yer verilebileceği üzerine konuştuk.
2. Psikoloji Lisans Eğitiminin Bugünkü Durumu
a) Eğitim Süresi
- Hazırlığın olup olmaması üzerine konuştuk. Hazırlığın İngilizce öğrenmek açısından önemli olduğu fakat bu eğitimin akademik alan için yeterli ve nitelikli olmadığı ancak iyileştirilebileceği hakkında fikir birliğine vardık.
- 3 yıl temel eğitimin buna ek olarak da 2 yıl seçilen alan için eğitimin verilmesini konuştuk.
- 4 yıllık eğitim süresinde yer alan Türkçe, inkılap tarihi, matematik gibi derslerin zaman kaybı olduğu bunun yerine alanla ilgili derslerin konulabileceğine karar verdik.
b) Eğitim Dili
- Eğitimin anadilde olması/olmaması üzerine konuştuk.
- Mersin Üniversitesi, Çağ Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesi’ nde verilen İngilizce eğitimin öğrenmeyi güçleştirdiğini, eksiklik hissine neden olduğunu ve hazırlıkta verilen eğitimin yetersiz kaldığını konuştuk.
c) Psikoloji Eğitiminin Disiplinlerarası Olmaması
- Üniversitenin ilk yılında felsefe ve sosyoloji derslerinin olması fakat sonraki yıllarda bu tür alanların geri plana atılmasını konuştuk.
- Disiplinlerarasılığın öğrencinin tercihine bırakılması, bu alanlara seçmeli derslerde yer verilmesi hakkında konuştuk.
- Seçtiğimiz seçmeli derslerin kesinlikle isteğimize bağlı olmasını, istediğimiz doğrultusunda seçtiğimiz derslerin açılması gerektiğini konuştuk.
ç) Eğitim Kadrolarının Yeterliliği
- Kendi alanı olmadığı halde çeşitli derslere giren akademisyenler, psikoloji lisans diploması olmayan bölüm kurucuları ve bu durumun üniversite politikası adı altında yapılmasına karşı çıkmamız gerektiği konusunda konuştuk.
- Akademisyenlerin bu konuda bir şey yapamadıklarını söylemeleri üzerine “biz ne yapabiliriz?” i konuştuk.
d) Ders Programlarındaki Sorunlar
- Dersler yeterli mi? Uygulamalı olmalı mı? Üzerine tartıştık.
- Lisans eğitimi süresince verilen bilgilerin çalışma hayatında yetersiz kaldığının fark edilmesi ve bu durumun telafisi için özel eğitimlere yüksek ücretlerin verilmesi sorununu konuştuk.
- Lisans eğitimimiz boyunca uygulamalı derslerimizin olması, bizlere süpervizyon verebilecek akademisyenlerimizin olması, üniversitelerin kurumlarla işbirliği kurup öğrencilerin gözlem yapmasına olanak sağlamaları hakkında konuştuk.
- Zorunlu staj olmalı mı olmamalı mı üzerine tartıştık.
- Fen Edebiyat fakültelerinden mezun olan öğrencilerin bilim insanı olacağı algısını tartıştık. Aksine her öğrencinin istediği alanda uzmanlaşması için yetiştirilmesi gerektiğini konuştuk.
e) Yeni Açılan Psikoloji Bölümlerinin Yeterliliği ve Gerekliliği
- Son zamanlarda çoğunluğu özel olmak üzere açılan psikoloji bölümlerinin kurucularının dahi psikoloji alanından mezun olmamış akademisyenlerden oluşması, yenilerinin açılmaya devam etmesi ve bunun sonucu olarak donanımlı olmayan psikolog mezun vermelerine neden olduğunu konuştuk.
- Bununla birlikte bazı özel üniversitelerin büyük paralar dökerek getirdikleri akademisyenler aracılığıyla öğrencilere daha kaliteli bir eğitim olanağı sağlayabildikleri fakat devlet üniversitelerindeki öğrencilerin bu imkana sahip olamadığı hakkında konuştuk.
- Psikoloji öğrencilerinin yapacağı tanıtımlarla öğrencilerin bu konuda bilinçlendirilmesinin sağlanabileceğini tekrar konuştuk.
f) Eleştirel Perspektifin Yokluğu
- Bölümümüzü seçerken dahi yönlendirilmiş olarak geldiğimizi, hangi kuramı öğrenirsek o tarafa yöneldiğimizi, eleştirel bakamadığımızı, farklı bakış açılarıyla bakmamızın önemli olduğunu konuştuk.
- Eleştirel psikoloji dersinin açılmasının gerekliliğini vurguladık.
3. Psikoloji Lisans Eğitimi Sonrası Yaşananlar
a) Lisans Sonrası Eğitim Programları
- Kurumların eğitim alan psikologlara öncelik vermesi nedeniyle bir eğitim furyasının oluştuğu üzerine konuştuk.
- Lisans eğitimimiz sırasında aldığımız test eğitimlerinin mezun olduktan sonra uygulama yetkimizin olmadığını ve mezun olduktan sonra paralı olarak alacağımız eğitimleri lisans eğitimimiz sırasında almamız gerektiğini konuştuk.
- Odalaşırsak oda olarak ücretsiz eğitim verilebilir fikrini konuştuk.
b) Meslek Yasası
- Meslek yasasının önemini örgütlenerek vurgulayabileceğimizi, eylemlerle ve çesitli etkinliklerle her fırsatta farkındalık yaratabileceğimizi, 10 Mayıs’ da isteklerimizi ve sorunlarımızı dile getirmemiz gerektiğini konuştuk.
c) Kulüp ve Toplulukların Önemi
-Kulüp ve toplulukların eğlence odaklı etkinliklerinin büyük bir kitle toplaması ancak bölüme yönelik iyileştirici etkinliklerin ( forum, konferans, panel vs.) aynı kitleyi toplayamaması üzerinde durduk.
ç) Mezunlar ile Öğrenciler Arası İletişimin Önemi
- Mezun olan gönüllülerden oluşan bir deneyim ağı oluşturulabileceği ile ilgili konuştuk.