Bu rapor Toplumsal Dayanışma için Psikologlar Derneği’nin (TODAP) Hatay’da deprem sonrasında, 12 Haziran – 4 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirdiği çalışma sonucundaki değerlendirmelerini, öneri ve taleplerini içermektedir. Depremin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen deprem bölgesinde yaşayan insanların koşullarının iyileştirilmemesi, yaşamsal temel ihtiyaçların hâlâ noksan kalması ve de bölgeden gelen taleplerin giderek daha az duyulur olması çalışmamız sürecindeki tanıklığımızı kamu ile paylaşmanın ne kadar elzem olduğunu gösterdi.
Türkiye’nin 11 farklı şehrini etkileyen 6 Şubat 2023 depremlerinden sonra TODAP Nisan ayı itibariyle German Doctors, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), International Physicians for Preventing Nuclear War (IPPNW) iş birliği ile deprem sahasında yapılacak psikososyal çalışmaların planlanmasına başladı. TODAP’ın 16 – 23 Nisan tarihleri arasında Hatay merkez ve bağlı ilçelerinde gerçekleştirdiği ön çalışma ve değerlendirme ziyareti sonrasında; Hatay’daki yıkımın büyüklüğü ve psikososyal destek ihtiyacının aciliyeti sebebiyle çalışmaların, Hatay merkez (Antakya) ve ilçelerinde (Defne, Harbiye, Samandağ, Serinyol vb.) yapılması kararlaştırıldı.
Çalışmalara TODAP gönüllüsü 20 psikolog katıldı. 7 hafta boyunca üçer kişilik gruplar hâlinde sahada psikososyal destek çalışmaları yürüten psikologlar, ziyaretlerini 4-5 günlük süre zarfında tamamladılar. TODAP gönüllüsü olarak sahaya giden üçer kişilik ekipler Hatay’ın merkezinde bulunan Türk Tabipler Birliği’nin (TTB) yerleşkesinde konakladı. Hatay’ın ilçe, köy, mahalle ve çadır kentlerinde çadır ziyaretleri, bireysel görüşmeler, kadınlara, çocuklara ve ergenlere ve de bölgede çalışma yürüten gönüllülere yönelik toplamda 59 grup çalışması yapıldı. Grup çalışmalarına 320 kadın, 230 çocuk, 30 ergen ve 50 gönüllü katıldı. TTB’nin yerleşkesine kurulmuş Kadın Sağlık Birimi’nde yaklaşık 150 kadınla kısa süreli bireysel görüşmeler yapıldı.
Bölgede yerleşik çalışma yapan sivil toplum kuruluşlarının (STK) ve meslek örgütlerinin yönlendirmesi ve işbirliği ile çalışma yapılacak bölgeler ve ihtiyaçlar tespit edildi. Çalışmalar bölge ihtiyaçlarına yönelik olarak tasarlandı. TTB’nin sahada tespit ettiği psikolojik destek taleplerine yönelik çadır kentlerde bireysel ziyaretler ve grup çalışmaları gerçekleştirildi. TTB’nin yanı sıra Hatay Deprem Dayanışması, Mor Dayanışma, Kadın Savunma Ağı, Mavi Kalem Derneği, Mavi Kuş Derneği, Hatay Psikologlar Derneği, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) ve Barış Okulu ile iletişim hâlinde kalındı. Bireysel psikolojik destek hizmeti sunan Mülteciler ve Sığınmacılarla Yardımlaşma Dayanışma ve Destekleme Derneği (MSYD) ve Travma ve Afet Ruh Sağlığı Çalışmaları Derneği’ne (TARDE) süreğen bireysel görüşmeler için yönlendirmelerde bulunuldu.
Depremin üzerinden tam bir yıl geçmesine rağmen bugün hâlâ, bölgede maddi ve manevi ihtiyaçların karşılanması aciliyetini yakıcı bir biçimde korumaktadır. Bizler, TODAP olarak, toplumsal iyiliğin var edilebilmesi için depremden etkilenenlerle dayanışmamızı sürdüreceğiz.
Raporumuza buradan ulaşabilirsiniz.